W pierwszym artykule przyjrzeliśmy się podstawom wartości rytmicznych oraz ich znaczeniu w muzyce. Teraz nadszedł czas, abyśmy zgłębili temat długości dźwięków, czyli wartości rytmiczne nut. W tym artykule zrozumiemy, jak nuty wartości rytmiczne kształtują strukturę rytmiczną i jak wpływają na naszą interpretację muzyki. Zrozumiemy czym jest cała nuta, półnuta, ćwierćnuta i ósemka oraz jak je rozliczać w takcie.

Czym są wartości rytmiczne nut?

Nuty wartości rytmiczne określają, jak długo dźwięk powinien trwać. W muzyce mamy do czynienia z różnymi wartościami, które są niczym klocki, z których budujemy całe frazy muzyczne. Podstawowe wartości to cała nuta, półnuta, ćwierćnuta, ósemka i szesnastka z czego ta ostatnia będzie używana rzadziej. Każda z tych nut ma swoją określoną długość i znaczenie w kontekście metrum i tempa utworu, ale po kolei.

Metrum muzyczne

Wyobraź sobie, że jedziesz samochodem z punktu A do punktu Z przejeżdżając po drodze przez punkty B, C i D. Na każdym etapie sprawdzasz, ile kilometrów jest między poszczególnymi punktami. A więc z A do B jest 120 km. Zerujesz licznik i jedziesz dalej. Z B do C jest 90 km. Dojechałeś, zerujesz licznik i jedziesz dalej. Tak samo będzie na pięciolinii. Zobaczmy:

W naszym przypadku będziemy liczyć do czterech między kreskami taktowymi, czyli: raz dwa trzy cztery, po czym kreska taktowa zeruje nasz licznik i znowu zaczynamy liczyć od początku: raz dwa trzy cztery… itd.

Metrum muzyczne jest punktem wyjścia analizy utworu lub piosenki zanim w ogóle zaczniemy cokolwiek grać.

Najważniejsze wartości rytmiczne – nazwy wartości rytmicznych

Cała nuta – trwa przez pełne 4 bity.

Półnuta – trwa przez 2 bity, czyli połowę całości.

Ćwierćnuta – trwa przez 1 bit.

Ósemka – trwa przez pół bitu, czyli połowę ćwierćnuty.

Szesnastka – trwa przez jedną czwartą ćwierćnuty.

Nazwy wartości rytmicznych są bardzo istotne bo to nasz wspólny muzyczny język. Zrozumienie tych wartości jest kluczowe dla każdego muzyka, ponieważ pozwala kontrolować rytm i czas trwania dźwięku. Kiedy już to wiemy, cała reszta to czysta matematyka.

Rytmiczna struktura w praktyce

Zanim przejdziemy do bardziej złożonych rytmów, warto na początku skupić się na podstawowych wartościach i ćwiczeniach. Najważniejsze, aby nauczyć się, jak długo utrzymywać każdy dźwięk, zaczynając od ćwierćnuty i stopniowo przechodząc do dłuższych lub krótszych wartości.

Ćwiczenie 1: Klaskanie rytmiczne (czyli jak ćwiczyć wartości rytmiczne nut)

Zaczynamy od prostego ćwiczenia: ustaw metronom na 60 BPM. W tym tempie każda ćwierćnuta trwa dokładnie jedną sekundę. Jest to wg mnie w muzyce rozrywkowej podstawowa wartość rytmiczna. Spróbuj klaskać regularnie, uderzając każdą ćwierćnutę na bit metronomu. Następnie dodaj półnuty, które będą trwały przez dwa bity, a w końcu całą nutę, która rozciągnie się na cztery bity.

Jak wartości rytmiczne wpływają na melodię?

Zrozumienie wartości rytmicznych pozwala na bardziej swobodne operowanie melodią. Zmienianie długości nut może całkowicie zmienić charakter utworu – sprawiając, że melodia staje się bardziej płynna (contemporary piano style)lub bardziej poszatkowana (swing style). Wartość rytmiczna wpływa także na naszą percepcję dynamiki – dłuższe nuty mają tendencję do brzmienia bardziej majestatycznie, podczas gdy krótsze mogą dodać energii i żywiołowości.

Ćwiczenie 2: Gra na pianinie prostych rytmów

Weźmy prostą melodię, np. „Wlazł kotek na płotek”. Zagraj ją najpierw wyłącznie za pomocą ćwierćnut. Następnie spróbuj dodać różne wartości muzyczne, wprowadzając półnuty, całą nutę lub ósemki w wybranych miejscach. Zobacz, jak zmienia się charakter melodii w zależności od rytmu.

Ważne rytmiczne pojęcia do zapamiętania

Tempo: Szybkość, z jaką grana jest muzyka. Mierzymy ją w uderzeniach na minutę (BPM).

Metrum: Podział rytmiczny utworu, np. 4/4 oznacza, że w każdym takcie mamy 4 bity, a każda ćwierćnuta trwa jeden bit.

Pauzy: Przerwy między dźwiękami, które również mają swoje wartości rytmiczne i są kluczowe dla tworzenia struktury muzycznej.

Jak ćwiczyć szybko i sprawnie?

Jeśli potrzebujesz materiału który w jednym miejscu będzie prowadził cię za reke, sprawdż koniecznie nasze kursy gry na pianinie. Kazdy jz nich jest starannie przemyslany i w prosty sposób pozwoli ci osiągnąć cel, który sobie wyznaczysz.

Na start polecam Akademię Pianina. W tym kursie zaczynamy od totalnego zera

Chord Shells – jesli juz potrafisz czytać nuty sprawdź ten kurs. W tym materiale naucze cię rozkładac dziwięki aby uzyskać piękne brzmienia, które nie są zbyt trudne.

Akompaniament w muzyce rozrywkowej – ten program nauczy Cię akompaniować do dowolnej piosenki. Zawiera jasno przedstawione lekcje wideo oraz podkłady muzyczne przygotowane z myślą o osiągnięciu celu.

Sprawdź też pozostałe kursy w nazym sklepie.